Çin Mitolojisi
Çin Mitolojisi yaklaşık altı binlik bir tarihe dayanmakla birlikte dünyayı açıklamaya yardımcı olma işlevini gören bir mitolojidir. Diğer mitolojilere nazaran Çin mitolojisinde Dünyanın yaratılışında Tanrıların bir rol oynamadığı düşünülmekle birlikte Dünya sonsuz bir okyanusta yüzen bir alan olarak algılanmıştır. Dünyanın bileşimi ise beş temel unsura dayanır: Su, metal, ateş, toprak ve tahta. Bu elementlerin birleşimiyle oluşan evrenin ve ilk insan Pan kunun olağan üstü güçlerle değil evrim sürecinde karanlık ve biçimsiz bir maddeden doğduğuna inanılmıştır. Bu inanışa göre Çin mitolojisinde inanılan “ Yin ve Yang” ilkesine yani karşıtlıkların kusursuz ve ayrılmaz ikiliğine yön verilmiştir. “Yin” dişilliği temsil ederken “Yang” ise erilliği temsil etmiştir. Çin mitolojisindeki inanışa göre dünyada yaşayan kötü ruhların yanı sıra canavar ve tek boynuzlu at mevcuttur. Çin mitolojisinde kutsal sayılan ejderhalar kutsal dağların üzerinde uçtukları bilinmektedir. Çin mitolojisinde olağan bir felaket “Yin ve Yang” dengesinin bozulmasına bağlanmıştır. Felaket esnasında kurtarıcılar Orta Krallık ‟tan gelecek olan kahramanlardır. Türk kültür ve dini inancındaki cennet ve cehennem inancı Çin mitolojisinde de söz konusu olmuştur.
Antik bir kültür olarak Çin Mitolojisi birçok dini ve kültürel inanç sisteminden etkilenmiştir. Çin mitolojisinin binlerce yıldır dolaşımda olan hikayeleri Çin halkının doğuşunu, efsanevi önderlerini ve gelenekleri ile dinlerinin gelişimini anlatır. Çin yazısının günümüzde var olan en eski örneği, M.O. yaklaşık 1200 yılından kalma kemik parçalarına kazınmıştır. Bununla birlikte, en eski hanedanın bu tarihten yaklaşık bin sene önce, M.O. 2100 yıllarından itibaren Sarı Nehir vadisi boyunca hüküm süren Xia Hanedanı olduğu tahmin edilmektedir; bu da bu uygarlığı tanımlayan hikaye ve inançların bu zamanlarda doğduğuna işaret eder. M-0 . yaklaşık 485 yılından itibaren Çin, birkaç rakip devlete bölünmüştür. Bunların arasından Qin Hanedanı M.O. 221 yılında kurulmuş ve Çin’in ilk birleşik imparatorluğunu oluşmuştur. Bu hanedan M.O. 207 yılına kadar yaşamış olsa da modern Çin’in yaklaşık sınırlarını çizmiş ve hâlâ kullanımda olan temel yönetim sistemlerini oluşturmuştur. Böylesine eskiye dayanan bir başlangıçtan sonra Çin -yönetimialtındaki, sayıları giderek Çoğalan ve dünya nüfusunun beşte birini oluşturan 1.3 milyar insan ile – bugün dünyanın en büyük ülkesine dönüşmüştür.
Bai She Zhuan (Beyaz Yılan Kadın) efsanesi önemlidir. Yine bir başka efsane olan Kua Fu bilinmesi gereken efsaneler arasındadır. Hayvanlar ve yaratıklar arasında da Ejderha lar önemli bir kavramdır. Çin Yeni Yılı ise kendi içinde bir efsane barındırır. Yeri gelmişken Çin Astrolojisi nden bahsetmeden geçmeyelim.
Tanrılar: (Daoizm)
Üç Saflık (veya Üç Saf Olanlar, 三清) – Daoizmdeki üçleme
Dört İmparator (四御) – Daoizmdeki cennetsel krallar
Yeşim imparator (玉皇大帝, her şey ve herkesin hakimi)
Beiji Dadi (中天紫微北极大帝, yıldızların hakimi)
Tianhuang Dadi (勾陳上宫天皇大帝, tanrıların hakimi)
Dünya İmparatoriçesi (后土皇地祇)
Xi Wangmu (西王母, 王母娘娘) – Batının ana kraliçesi; sonsuz yaşamın sırrına sahip olduğuna inanılırdı
Xuan Wu (玄武, 玄天上帝) – ayrıca Bei Di (北帝) olarak da bilinir
Xuan Nü (玄女) – Huang Di’ye (黃帝) Chi You (蚩尤) karşısında yardım etmiş olan tanrıça
[efsane:Sekiz Ölümsüz] – Daoist
He Xiangu (何仙姑)
Cao Guojiu (曹國舅)
Tie Guaili (鐵拐李)
Lan Caihe (藍采和)
Lu Dongbin (呂洞賓)
Han Xiangzi (韓湘子)
Zhang Guolao (張果老)
Han Zhongli (漢鍾離)
Gülen Buda (彌勒菩薩) – Popüler Budist tanrı; mutluluk ve mülk tanrısı
Dizang (地藏菩薩) – Ölülerin kurtarıcısı.
Yanluo (閻羅) – Cehennemin hakimi (閻魔羅社 isminin kısaltılmışı, Sanskritçe Yama Raja)
Dört İlâhî Kral (四大天王) – Dört Budist koruyucu tanrı
Gautama Buddha (釋迦牟尼) – Bazılarınca tanrı olarak inanılan figür
Lei Gong (雷公) – Gök gürültüsü tanrısı
Guan Yu (關聖帝君) – Askerî güç, savaş ve kardeşlik tanrısı
Zhao Gongming (趙公明) – Zenginlik tanrısı
Bi Gan (比干) – Zenginlik tanrısı
Bi Fang – Ateş tanrısı
Kui Xing (魁星) – İmtihan tanrısı
Sun Wukong (孫悟空) – Batı’ya Yolculuk anlatısındaki Maymun Kral
Matsu (媽祖) – Deniz tanrıçası; cennetin kraliçesi olarak da tanınırdı (天后)
Zao Jun (灶君) – Popüler mutfak tanrısı (veya tanrıları)
Tu Di Gong (土地公) – Arazi tanrısı (veya tanrıları)
Tam Kung – Deniz tanrısı
Zhu Rong (祝融) – Ateş tanrısı, Gong Gong’u yenmiştir
Gong Gong (共工) – Su tanrısı; ateş tanrısı ile savaşında, Buzhou Dağını ezmiş, göğü kırmıştır ki gök daha sonra Nü Wa tarafından onarılmıştır
Chi You (蚩尤) – Savaş tanrısı, metal silahların mucidi; ayrıca Huang Di’nin de düşmanıydı
Da Yu (大禹) – Taşkınları kontrol etmek için nehirlerin seyirlerini düzenleyen
Hou Yi (后羿) – Güneşleri vuran, kurtarıcı bir okçu kahraman
Chang E (嫦娥) – Hou Yi’nin karısı; Ay tanrıçası olmuştur
Han Ba (旱魃) – Antik kuralık tanrıçası
Gao Yao – Adalet ve yargı tanrısı Çin mitolojisinde üçleme
Çin Tanrıları
Ch’eng-Huang Chinese God of Walls and Ditches.
Chu Jung Chinese God of Fire Executions.
Erh-Lang Chinese God who chased away evil spirits, the great restorer, the sustainer.
Fu-Hsing Chinese God of Happiness.
Hou-chi Chinese God of Harvest and Agriculture.
Hsuan-T’ien-Shang-Ti Chinese God who removes demons and evil spirits.
I-ti Chinese God of Wine.
Kue’i-Hsing Chinese God of Safe Travels, Tests, Literature, and Students.
Kuan Ti Chinese God of War.
Lao-Tien-Yeh Chinese Great God.
Lei-Kung Chinese God of Retribution and Thunder.
Lu-Hsing Chinese God of Salaries, Wages, and Employment.
Lu-Pan Chinese God of Carpenters and Masons.
Tu-Ti Local Gods. Minor Gods of Towns, Villages, Streets and Households.
Çin Tanrıçaları
Chang O – Ay tanrıçası. Eylül aylarında festival ile onurlandırılır.
Hsi Wang Mu – Ölümsüzlük tanrıçası.
Kuan Yin – Merhamet tanrıçası.
Chuang-Mu – Çin yatak ve cinsellik tanrıçası.
Feng-Po-Po Çin Winds tanrıçası, Feng-ponun yerine geçti.
Hu-Tu – Gaiya benzer, Çin toprak (yerküre, dünya) tanrıçası.
Kwan Yin – Merhamet tanrıçası.
Lo-shen – Nehirlerin tanrıçası.
Ma Zhu – Yolculuk tanrıçası.
Meng-Po-Niang – Cehennem kapılarında duran çin tanrıçası.
Yorumlar -
Yorum Yaz